Historische Bridgetocht Schiedam

VANAF 2010 ONZE STARTLOCATIE.

De Grote of Sint-Janskerk, het beginpunt van onze tocht, werd gebouwd op de plaats waar in de 13e eeuw al een kerk heeft gestaan. De kerk dateert van 1335 en is daarmee het oudste gebouw van Schiedam. In de loop der eeuwen is de kerk steeds meer uitgebreid.

Bij de grote Schiedamse stadsbrand van 1428 werd de kerk deels vernield. Het herstel werd gebruikt om de kerk uit te breiden, onder andere bouwde men er bij de noorderzijbeuk, de huidige waag.

Met zijn vele kunstwerken en gedenkplaten is de kerk een illustratie van de geschiedenis van Schiedam. Heel bijzonder is de Consistorie of ‘Goudleerkamer’, waarvan de wanden bekleed zijn met het kostbare goudleerbehang.

Verder verdienen de aandacht de preekstoel, die nog van vóór de reformatie is, de orgelkast uit 1550 en het kunstwerk van Sjef Henderickx, een grote schaal waaruit brokstukken oprijzen die ten slotte de vorm van een lam aannemen. De brokstukken zijn afkomstig van altaren die tijdens de beeldenstorm stukgeslagen zijn. De kerk is nog steeds een cultureel en historisch middelpunt van de stad. Er vinden tal van evenementen plaats, waaronder (orgel)concerten, modeshows, grote diners en feesten.

De Waag van Schiedam aan de Lange Kerkstraat 39 is aangebouwd aan de toren van de Grote of Sint-Janskerk Schiedam kreeg in 1339 het waagrecht. Dit recht was belangrijk, omdat het de stad geld opleverde. De bedragen die per artikel betaald moesten worden, zijn vastgelegd. Hieraan kunnen we zien welke goederen ge-wogen werden. Dat waren metalen (koper, ijzer en lood), textielgrond-stoffen en levensmiddelen, zoals kaas, boter en jeneverbessen.

Aanvankelijk was de waag gevestigd op de begane grond van het Stad-huis op de Grote Markt. In 1579 verhuisde de waag naar een gebouw naast de Grote Kerk. De functie als waag is pas in 1930 opgeheven.

In 1990 is de Waag gerestaureerd en sinds een grote renovatie in 2016 is het informatiepunt van Stichting Promotie Schiedam gevestigd in De Waag. De weegschaal is weer terug op zijn plek. Er werden onderdelen in de achtertuin van het Stedelijk Museum Schiedam gevonden in 2003. De horizontale (ijzeren) balk van de weegschaal ontbrak bij de opgraving. In 2016 maakte de Schiedamse smid Rookbaard een nieuwe balk.

Op de Grote Markt 2a in Schiedam vindt u Záálig Eten & Drinken. Een sfeervol Grand café met wereldse keuken. Bij Záálig Eten & Drinken kunt u terecht voor ontbijt & brunch, koffie of thee met huisgemaakt gebak, een lekkere lunch, een smakelijk diner of een borrel met vrienden.

Recent zijn de voormalige galerie van Jacques Tange en een tussenliggend woonhuis aan Zaalig toegevoegd. Deze afgescheiden ruimten, met uitzicht op de Grote markt, zijn te boeken voor feesten en partijen. Hier zijn wij ook voor de bridgetocht te gast.

Zaalig doet in 2023 vor het eerst mee aan de bridgetocht.
In 2007 en 2008 waren bij bij de vormalige restaurants de Plechtigheid en 't Hoeckhuys te gast en Galerie Tange.

In een historisch pand prachtig gelegen aan de Lange Haven en Korte Dam is POST Schiedam gevestigd. Van donderdag tot en met zon-dag geniet je hier in een stijlvolle en intieme sfeer van een drankje met een indrukwekkend uitzicht.

Het is een van de meest iconische panden van Schiedam en is gelegen aan de historische Lange Haven uitkijkend op de Schie, Nieuwe Sluis en de Korenbeurs.

Uit een bouwhistorisch onderzoek is gebleken dat de Korte Dam 10 stamt uit het midden van 1700. De nieuwe sluis was toen nog niet aan-gelegd waardoor de Korte Dam 10 op de hoek met een klein steegje lag. In 1776 werd besloten om de nieuwe sluis aan te leggen welke 4 jaar later werd gerealiseerd. Hierdoor kwam het pand op één van de markante hoeken van Schiedam te liggen.

Rond 1860 werd besloten om de kopgevel en een gedeelte van de zij-gevel te vervangen voor een eigentijdse vitrinegevel (de huidige gevel) . De nieuwe vitrinegevel was één van de eerste etalages welke op deze manier in Nederland werd gerealiseerd.

Alle historische foto’s laten zien dat van 1860 – 1970 hier IJzerhandel Post heeft gezeten. Hierna is het pand met de omringende panden verbouwd tot restaurant Hosman Frères.

De Korenbeurs is een van de bekendste gebouwen in Schiedam met een zeer rijke historie. De bouw van deze koopmansbeurs startte in 1787 onder leiding van de bekende Rotterdamse architect Carlo Gio-vanni Giudici. Het werd een rechthoekig gebouw in Lodewijk XVI stijl, rond een binnenplaats. Het gebouw heeft zandstenen voorgevel met monumentale toegangsdeuren.

Na een bouwtijd van vijf jaar later werd de beurs opgeleverd en trokken dagelijks vele branders en distillateurs uit het hele land naar Schiedam. Op de binnenplaats, die toen nog niet overdekt was, werd luidruchtig gehandeld in moutwijn, granen en spoeling. Ruim 125 jaar blijft De Korenbeurs in gebruik als handelscentrum. Door de opkomst van de spiritus-alcohol, die de moutwijn en granen overbodig maakt, moet in 1918 De Korenbeurs haar deuren sluiten. Daarna heeft de Korenbeurs vele bestemmingen gehad.

Vanaf 6 juni 2015 is de bibliotheek in de Korenbeurs gevestigd. De Bibliotheek is een uniek concept; een groene ontmoetingsplaats in Schiedam centrum, die zomer en winter, zeven dagen per week open is. Maar niet alleen is er veel echt groen, ook de inrichting is duurzaam.

Eetcafé Sjiek, gelegen naast het Zakkendragershuisje, bevindt zich in het oudste deel van Schiedam. Hier liet vrouwe Aleida van Henegou-wen in 1260 een dam in de Schie leggen. Op die dam ontstond te mid-den van kreken en moerassen een nederzetting die in 1275 stadsrechten kreeg. In 1316 wordt er voor het eerst gesproken over een Zakken-dragersgilde en in 1699 beschikken de leden over hun eerste Gildehuis.

De huidige bebouwing dateert uit 1725. Het in 1987 door beeldhouwer Hans van de Plas gemaakte beeld van “De Zakkendrager” herinnert aan deze tijd.

Café Sjiek bestaat sinds 2002, maar sinds 1845 zit er al horeca op deze plek. Hier kwamen vroeger de zakkendragers hun zuur verdiende loon opdrinken. Bij de grote verbouwing in 2017/2018 is de bovenverdieping van het Zakkendragershuisje bij het café getrokken. Hierdoor kreeg het restaurant er een prachtige eetzaal voor tien eettafels bij. Hetzelfde gebleven is het brede assortiment dranken: bieren, wijnen, whisk(e)y’s, cognac, grappa’s en Champagnes. De Sjieke chef kookt met de seizoenen mee en probeert zoveel mogelijk biologisch te koken. Bij mooi weer kunt u lekker plaatsnemen op het terras aan het water. Vooruitlopend op de toekomst is het gas helemaal afgesloten. Alles gebeurt op stroom. In het pand is zelfs geen gasmeter meer te vinden. Eetcafé Sjiek is hiermee trendsetter voor andere restaurants.

Het Zakkendragershuisje is een bijzonder monument in de historische binnenstad van Schiedam. Dit rechthoekig gebouw met een zakkendra-ger als windvaan is gebouwd in 1725.

Het gebouw heeft een torentje met klok. Deze klok werd geluid als er een schip binnenkwam, waarop de zakkendragers naar hun gildehuis kwamen om het graan te lossen voor de jeneverindustrie. Voor de ver-deling van het werk werd ‘gesmakt’: de mannen lieten dobbelstenen vallen door een trechter en wie de hoogste ogen gooide, kreeg het werk.

De benedenverdieping is verdeeld in de zogenaamde 'smakruimte', waar zich de 'smakbak' bevindt en de wachtruimte. Hier huist het zak-kendragersgilde Sint Anthonis, het enige gilde dat in Europa nog be-staat.

Op de eerste verdieping, bereikbaar via een steile ladder, vinden we de zogenaamde 'gildekamer'. De rest van de eerste verdieping doet tegen-woordig dienst als eetzaal voor het naastgelegen café Sjiek.

Bridgen op de boot. Al sinds de eerste historische bridgetocht een traditie. In de eerste jaren was bridgen op de kleine boten van kapitein Klepke een hele onderneming, waarbij we achteraf mazzel hebben gehad dat niemand  in het vuur van het spel vanaf zijn gammele stoeltje een ongewilde duik in de haven nam. Met de Vlietlander is het een stuk relaxter en maakt u een mooi tripje door de historische Lange Haven.

Vanaf de Oude Sluis, het oudste deel van Schiedam, vaart de schipper onder de nog handbediende Appelmarktbrug door en komt zo bij een aantal monumentale panden, die allemaal hun rol hebben gespeeld in de rijke geschiedenis van de Schiedamse jeneverindustrie.

Neem even de tijd om te genieten van deze grachtenpanden. Uiteraard moet er ook gebridged worden, maar op deze locatie is het zeker geen straf om dummy te zijn.

Le Jardin bevindt zich in de Dam, de oudste winkelstraat van Schiedam. Het pand is in 2003 geheel gerenoveerd in Frans/Engelse stijl en is nu een Salon de Thé.  Achter het pand bevindt zich een grote stadstuin in Franse stijl.

Een sfeervol plekje waar u in stijl kunt bridgen.

Wij waren ook van 2013 t/m 2017 te gast in Le Jardin

Molen De Drie Koornbloemen is de oudste van de molens in Schiedam. Het is de enige molen met een echt molenaarshuis.

De molen is gebouwd in 1770 en was eigendom van 18 branders, die samen 26 aandelen in de molen bezaten. De molenaarswoning is vermoedelijk in 1832 aan de molen gebouwd. Waarschijnlijk is de huidige zijgevel van het huis de belending van de vroegere Vlaardingerpoort. Men vermoedt dat de achtergevel op een oud stukje stadsmuur staat.

In het begin van de 19e eeuw wordt de molen gebruikt voor het zagen van mahoniehout en enkele jaren later voor het pellen van rijst. In 1857 wordt de maalbelasting opgeheven. Eigenaar Kouwenhoven besluit dan om opnieuw voor de bakkers te gaan malen. Latere generaties Kouwenhoven beginnen met het malen van erwten, maïs en bonen voor de verwerking tot veevoeder.

In 1938 kocht J. R. Sjoer de molen en knapte deze op om voor zijn steen- en tegelbedrijf (met een kogelmolen, een trommel met daarin stalen ballen die de stenen verpulveren) stenen tot gruis te vermalen. In de jaren ’50 was er opnieuw een veevoeder- en graanbedrijf in de molen gevestigd.

We bridgen niet alleen meer beneden, maar ook op de 1e verdieping (te bereiken via een steile trap), waar het binnenwerk van de molen te bewonderen is. 

Het Vlaamsch Broodhuys is gevestigd in een monumentaal pand aan de Korte Haven, dat vroeger dienst deed als pakhuis. De haven is ongeveer 400 meter lang en werd in 1577 gegraven. Het vormt de verbinding tussen de Nieuwe Haven en de Lange Haven. Aan de westzijde stond de Vlaardinger poort, die in 1862 werd gesloopt.

Het Vlaamsch broodhuys begon als een pop-up variant en is uitgegroeid tot een volwaardig Baker’s Café: misschien wel de allermooiste winkel ooit gebouwd. We zijn direct na de opening door de Schiedammers in de armen gesloten, en willen er nooit meer weg. We zijn 7 dagen per week geopend voor ontbijt, lunch, vers brood, patisserie en Dimitri’s favorieten.

We heten je van harte welkom!

Dit kerkgebouw van de Nederlandse Protestanten Bond aan de Westvest werd ontworpen door Prof. Henri Evers uit Delft, tevens de architect van het Stadhuis en de Remonstrantse Kerk te Rotterdam. Het gebouw werd op tweede kerstdag 1909 in gebruik genomen.

De grondslag voor deze kerk legde de bekende Ds. François HaverSchmidt (1835-1894), bekend als de dichter Piet Paaltjens.

De kerk is een zaalkerk met vijf traveeën en een houten tongewelf met steekkappen boven de rondboogvensters. Kenmerkend voor het gebouw is de combinatie van verschillende bouwstijlen. De preekstoel is in Byzantijnse stijl en de glas-in-loodramen zijn een voorbeeld van Jugendstil. Ook de kleine kerktoren valt op. De kerk staat naast molen de Walvis en een hoge toren zou alle wind weg vangen. 

De stichting "Westvest 90" organiseert jaarlijks een serie kamermuziekconcerten op hoog niveau. Mede door de sfeervolle ambiance van het kerkgebouw en de fraaie akoestiek zijn deze concerten een succes. Er zijn al gerenommeerde musici uit binnen- en buitenland opgetreden.

Zie ook de website van deze stichting: www.westvest90.nl.

Het Nationaal Coöperatie Museum is gevestigd in een prachtig winkelpand uit 1891 op de hoek van de Lange Haven en de Appelmarkt.

De winkelpui is nog geheel in originele staat en binnen kunt u zich een beeld vormen van de opkomst, de bloei en de neergang van de Coöperatie in Nederland gedurende meer dan 100 jaar.

Op de begane grond is een buurtwinkeltje uit grootmoeders tijd en een arbeiderswoonkamer anno 1920 met o.a. een echte bedstee.
Neem hier gerust even een kijkje.

Buiten ligt de Appelmarktbrug, een van de drie gietijzeren ophaalbruggen van Schiedam, gebouwd rond 1860. Wanneer een boot door de haven vaart, wordt deze brug door twee brugwachters met de hand omhooggetrokken. De drie Schiedamse gietijzeren ophaalbruggen zijn de oudste (giet)ijzeren ophaalbruggen van Nederland.

Het monumentale pand dateert uit 1794 en was tot kort voor de brand die er in 1985 ernstige schade aan toebracht, als distilleerderij in bedrijf. Voor 1794 stond hier een kleinere branderij waar moutwijn werd gestookt.

Na de brand in 1985 werd het pand hersteld en gerestaureerd, thans biedt het onderdak aan het Jenevermuseum, voorheen genaamd "Gedistilleerd Museum" en verder terug “De Gekroonde Brandersketel”.

Hier treft u een verzameling aan van meer dan 22.000 stuks gedistilleerd miniaturen. Op een prikkelende manier kan hier kennis worden gemaakt met de smakelijke geschiedenis van de vaderlandse borrel en ander binnen- en buiten-lands gedistilleerd. Bij binnenkomst ruikt je de verkwikkende geuren van jeneverbessen en gerstenmout. In de branderij kun je voelen hoe hard het leven was van de brandersknechten. Het oude proeflokaal, waar vroeger werd ge-bridged, is nu museumruimte. Op verschillende plekken in het museum kunt u nog steeds verschillende jenevers en likeuren proeven. Dit jaar spelen we in de gezellig gemaakte zolder en kunt u tussen de ronden door een kort bezoekje brengen aan het fraaie museum.

Bij een bezoek aan het Jenevermuseum stap je letterlijk in de wereld van de jeneverindustrie. We vertellen je de historie van jenever aan de hand van persoonlijke verhalen. Daarnaast maak je kennis met een aantal distillateurs met een rijke familietraditie. Ook zie je hoe jenever invloed uitoefende op de grafische sector. Bijzondere reclamematerialen en affiches geven een mooi beeld van de afgelopen decennia! In de werkende branderij kun je zien en ruiken hoe we volgens de ‘Oud-Hollandsche’ methode jenever stoken. Er staat een historische opstelling met enorme beslagbakken, koelvaten en koperen distilleerketels. In de hoogtijdagen van jenever waren er honderden soortgelijke branderijen in Schiedam. Je gaat dus letterlijk terug in de tijd! Vergeet niet om een fles Old Schiedam moutwijnjenever te kopen in onze slijterij!

www.jenevermuseum.nl

Op 3 november 1998 werd Café-Jeneverie ’t Spul erkend door het Genevergenootschap, wat nog zichtbaar is aan het gevelschild. Hier kan men een keuze maken uit meer dan 400 verschillende jenevers.

De naam ’t Spul (het spel) is afgeleid van het rederijkerstoneelstuk “’t Spul van Joncker Fransschen Oorloch”, dat als onderwerp heeft de verijdelde inname van Schiedam op 14 februari 1489.

De Jeneverie is opgesierd met talrijke stille getuigen van het roemrijke jeneververleden van de stad, en is gevestigd in een pand aan de Hoog-straat, van oudsher de winkelstraat van Schiedam. In de achterzaal vindt u het borrelmuseum.

Vermaard zijn de jeneverproeverijen van Rob Klaarwater. Bevlogen vertelt hij de geheimen van Jeneverstad Schiedam, waarbij u zelf mag proeven van de verschillende variaties van het vocht dat Schiedam wereldberoemd heeft gemaakt. Een aanrader!

Het pand waar OpenartExchange is gehuisvest is bij de oudere Schie-dammers bekend als het Costerpand (kleding voor vader en zoon). Nadat dit bedrijf stopte hebben nadien tal van gebruikers in Hoogstraat 85 gezeten.

Op deze plek stond aanvankelijk een grote bierbrouwerij. Hierna was hier tot 1965 een prachtige pastorie gevestigd. Dat de Havenkerk direct achter het pand Hoogstraat 85 ligt is dus geen toeval. De huidige gevel werd in de zestiger jaren in de huidige vorm opgetrokken. Binnenkort wordt deze gevel in zijn geheel vervangen en tot galerie en woningen omgetoverd.

OpenArtExchange is opgericht in 2018. Ze willen 'hedendaagse visuele kunstenaars uit niet-westerse landen stimuleren en verbinden met de westerse kunst- en cultuurwereld'. Een aanwinst voor het Museum-kwartier.

In de geveltop van deze voormalige branderij aan de Lange Haven nr. 26 staat in de klokgevel het jaartal 1714, vandaar de naam 1714 drinks & bites.

Het gebouw heeft een getoogde poort met hardstenen pilasters met dekplaten. Er is een bovenlicht boven de deuren en het gebouw heeft hardstenen vensterdorpels. In de originele verlaatbak aan de linkerkant staat 1772, hetgeen vermoedelijk de juiste datum is.

Na de restauratie in 1976 hebben verschillende horeca gelegen hier gezeten. Sinds 2019 is in dit historische pand “1714 drinks & bites” gevestigd. Het is de eerste cocktailbar in Schiedam in de distilleer-hoofdstad van Nederland. Tegenover het pand kan bij mooi weer gebruik worden gemaakt van een ponton, zodat er zeer sfeervol en smakelijk gegeten kan worden in de prachtige haven van Schiedam. Deze haven is in de jaren 1336-1339 gekanaliseerd als verbinding tussen de Schie en de Maas.

De Markies is gevestigd in een pand aan de Buitenhavenweg 180, hoek Rotterdamsedijk. Dit pand stond heel lang bekend als ´t Sterretje en is een begrip geweest in Schiedam. Het gebouw is van eind 1800 en heeft een gepleisterde lijstgevel met versierde consoles. In de typische ronde hoek is de tekst opgenomen CAFE HOEK.

Nadat in 1977 de kap vervangen is door een plat dak, is dit eind tachtiger jaren gelukkig weer hersteld. De Buitenhaven zelf is ontstaan met het doorgraven van de Noort. Dit was een zandplaat die in de uitmonding van de Schie lag. Na aankoop van Pieter van Mathenesse in 1390 besloot men deze plaat te doorgraven, hetgeen betekende, dat ook hier de Schie werd gekanaliseerd.

Aan de overkant van ’t Sterretje is het VVV kantoor gevestigd, het pand is in 1859 als school gebouwd, toen nog in de gemeente Oud en Nieuw Mathenesse. In 1867 is deze gemeente geannexeerd en behoort er een deel tot Rotterdam en een deel tot Schiedam. Toen het oude Sterretje te koop stond hebben 2 Schiedamse horecaondernemers dit pand gekocht, Het was en is nog steeds een iconisch pand aan de rand van de binnenstad en het is de bedoeling dit weer de huiskamer van Schiedam te maken. De oude paardenstal is omgebouwd tot een borrelhoek.

De Markies (voorheen 't Sterretje) doet in 2023 voor het eerst mee.
In het bekende witte pand aan de Koemarkt zijn we van 2005 tot 2010 ook te gast geweest.

De Passage is een ontwerp van architect Pieter Sanders en werd op 29 juli 1932 in gebruik genomen. In de Passage was een bioscoop annex theater, dat heeft bestaan tot 1994. Fameus was de ijssalon van Antonio Belfi, La Venezia.  Ook zullen veel oudere Schiedammers zich de steile trap naar het lager gelegen Broersveld herinneren.

In 1995 is de Passage aan de kant van het Broersveld uitgebreid met de Nieuwe Passage, een in twee lagen overdekt winkelcentrum in Schiedam dat werd geopend in 1995. De oorspronkelijke gevel aan de Broersvest bestaat nog en ook is de oude passage in oude luister hersteld.

Naast gezellig winkelen kunt u in de Nieuwe Passage ook goed en gezellig lunchen bij “JJ’s lunch”.

Hotspot Hutspot is gevestigd aan de Kloosterplaats 6 in een voormalige stadsarmenschool uit 1779-1780, gebouwd in sobere traditionele trant. Gebouwd als voorgebouw van de stadsarmenschool en naaischool.

In de 20e eeuw huisvestte het gebouw onder andere de Arbeidsbeurs, Gemeentelijke Sociale Dienst, de Stichting Maatschappelijk Werk, Bewonersvereniging Schiedam Centrum. Pand met vrijwel rechthoekige plattegrond met twee bouwlagen en een zolder onder een schilddak. Voorgevel in schoon metselwerk ter breedte van zeven vensters. Op de begane grond uiterst links een gekoppeld venster met middenstijl en in het derde en zesde travee een eenvoudige gedetailleerde toegangsdeur. Alle venster zijn voorzien van zesruits schuiframen. Op het voordakvlak twee kleine dakkapellen. Geprofileerde goot op klossen. Achtergevel met twee tuitgevels en zadeldak.

Het restaurant in de schitterend verbouwde oude gymzaal - de ringen en de wandrekken hangen er nog - is gevestigd op een stadspleintje annex -parkje tussen de Broersvest en het Broersveld; in de volksmond wel bekend staand als 'het gat van Bolmers' refererend aan de voormalige wethouder Cor Bolmers die dit gat in de stad 'op zijn geweten' had. Van 1970 tot 1978 was hij wethouder van stadsontwikkeling.

Hotspot Hutspot is een hotspot voor de wijk en de stad, een plek waar je graag wil zijn. We gebruiken ‘hutspot’ (eten) als middel als duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te bereiken. Het hoofddoel is iedereen die meehelpt bij onze Hotspot Hutspot restaurants verder te krijgen en dromen uit te laten komen. Dat doen we door een goede tijd met elkaar te hebben en medewerkers naar opleidingen of werk te begeleiden, zodat ze het zelf verder redden. Doe de dingen waar je blij van wordt, want dan houd je het ook vol!

De Palmboom is gebouwd in 1781 om grondstoffen voor de jeneverproductie te malen. Het was de veertiende stenen molen in Schiedam.

In 1901 sloegen bij een brand aan de overkant van de Vest vonken over op de kap en de zeilen en de molen brandde volledig uit. De molenstomp bleef overeind en werd gebruikt als opslagruimte. 90 jaar na de brand herontdekten de stad en haar inwoners de culturele waarde van hun erfgoed, en de molen werd herbouwd.

In 1993 was de opening van het ‘Nederlands Malend Korenmolen Museum’ met de naam De Nieuwe Palmboom. De molen is uitgerust met drie maalkoppels en een mengketel. Verder is er een elektrische stofafzuiginstallatie aanwezig. Er wordt graan en mout gemalen voor plaatselijke bakkers en destilleerderijen.

In 2018 verhuisde het molenmuseum naar De Walvisch, wat de inmiddels weer herdoopte De Palmboom ruimte gaf voor andere activiteiten. Tegenwoordig huisvest de molen een verhuurbare bedrijfsruimte en het Molendocumentatiecentrum.